[Lolicon Sến Sẻ]

Iphone

15 Series

Chào mừng đến với USB - C

Đây là tổng doanh thu các dịch vụ tiêu dùng của các hãng lớn toàn cầu năm 2022. Apple với nguồn thu thu từ các dịch vụ trả phí lớn đến mức, mà tập đoàn hàng không số 1 thế giới Boeing cũng chỉ là người về nhì. Thậm chí Coca Cola - thương hiệu nước ngọt bán chạy nhất hành tinh và Neftlix - thương hiệu dịch vụ phim trực tuyến lớn nhất thế giới cộng lại thì mới gần bằng được táo khuyết.

Apple đứng trên đỉnh

Năm 2021, phiên bản IOS 14.5 với hàng loạt các cập nhật bảo mật mới, ước tính Apple đã làm bay mất 9.85 tỉ đô theo tờ Financial Times, của cả Youtube, Snap và Facebook. Đây đều là những ứng dụng mạng xã hội có tỉ lệ người dùng khổng lồ trên hành tinh, và vì Apple họ vừa mất trắng gần chục tỷ đô chỉ trong 1 ngày. Những hãng này thường xuyên chỉ trích và đổ lỗi hoặc chế giễu Apple qua phương tiện truyền thông của họ vì bản cập nhật IOS có tính bước ngoặt này.

Quyền lực của Apple

Năm 2020, Corning được Apple rót vào 450 triệu USD để trang bị các loại kính cường lực mới trên các mẫu Iphone. Dù vậy trước khi Iphone 12 ra mắt chính thức, Corning vẫn rất e dè khi đề cập đến Apple, cho tới khi mẫu kính mới của họ được Apple nhấn mạnh trong lễ ra mắt iPhone 12.

"Tôi không thoải mái khi nói ra tên Apple. Thậm chí, chúng tôi đặt tên mã riêng cho Apple và không bao giờ nói 'Apple' trong công ty", Wendell Weeks, CEO Corning, tiết lộ trong cuộc gọi báo cáo tài chính hồi tháng 10. "Nếu nhìn thấy tôi lúc này, bạn sẽ thấy mặt tôi hơi ửng hồng và có một chút lo lắng khi đọc đến tên của họ".

Trong hồ sơ gửi lên Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC) hồi tháng 3, nhà sản xuất chip âm thanh Cirrus Logic cho biết Apple chiếm tới 81% tổng doanh thu của hãng trong năm tài chính 2020, tương đương 1,28 tỷ USD.

Thế nhưng, những năm qua, ban lãnh đạo Cirrus gần như không bao giờ nói đến tên Apple. Slide thuyết trình liệt kê các khách hàng của Cirrus cũng không xuất hiện logo "Quả táo". Thay vào đó, hãng để ảnh một chiếc hộp màu nâu với dòng chữ "Khách hàng số một".

Các công ty đại chúng khác cũng thường sử dụng từ ngữ thay thế khi bắt buộc phải nhắc đến Apple.Tháng 6/2020, Hock Tan, CEO Broadcom, tiết lộ iPhone 12 sẽ được phát hành muộn hơn, nhưng cũng chỉ nhắc tới "khách hàng điện thoại di động lớn ở Bắc Mỹ của chúng tôi".

Tất cả các hãng đối tác đều sợ Apple, đặc biệt là những bên sản xuất linh kiện phần cứng, bởi họ biết, nếu làm lộ bí mật về Iphone nói riêng và Apple nói chung họ sẽ bị hãng táo khuyết dọa đến mức ... có thể phá sản, đó là vào năm 2014 khi GT Advanced Technologies bị Apple dọa sẽ phạt 50 triệu USD, đồng thời đã cắt đứt quan hệ hợp tác với hãng sản xuất kính cường lực này. Mất đi Apple, mất đối tác hái ra tiền chính, GT Advanced Tehnologies không còn cách nào khác ngoài việc tiến hành thủ tục và nộp đơn phá sản năm 2014. Để tránh tất cả mọi nghĩa vụ pháp lý từ phía Apple và từ những bên khác.

Samsung là đối thủ lớn nhất của Apple song cùng lúc Samsung cũng là nhà cung cấp nhiều linh kiện cho sản phẩm của hãng này. Nhân viên của Samsung thường gọi Apple bằng biệt danh LO (viết tắt của Lovely Opponent hay Đối thủ đáng yêu), theo WSJ.

Foxconn có quan hệ với Apple trong nhiều thập niên và thực tế là đối tác lắp ráp lớn nhất của. Báo cáo thường niên mới nhất của Foxconn dài tới 860 trang nhưng chỉ nhắc tới Apple đúng một lần. Tên gọi "A lớn" của Apple xếp đầu tiên trong danh sách các khách hàng lớn của Foxconn, xét theo thứ tự bảng chữ cái.

Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC), một công ty sản xuất chip cho smartphone lớn khác, thì thậm chí không gọi Apple là khách hàng mà với vai trò "một nhà phát hành trái phiếu mà TSMC nắm giữ".

Đừng nói đến những hãng phần mềm, hay linh kiện, có thể thấy ngay cả đối thủ của Apple cũng sợ Apple, Qualcomm sau khi đình chiến vào năm 2019, họ ngày lập tức đút 4.5 tỷ USD ngay sau khi thông báo sẽ hợp tác sản xuất với Apple, cổ phiếu tăng 22% đạt mức tăng trưởng cao nhất trong lịch sử của hãng. Ngay cả Samsung, cũng không thể làm gì hơn, họ đã từng phải hầu tòa một lần vào năm 2011, nhưng rồi sau đó cũng phải làm hòa, hợp tác làm ăn vì họ biết, hợp đồng với Apple chiếm tới 25 đến 30% doanh thu mảng màn hình của Samsung. Mảng này tạo ra 10% trong số 48 tỷ USD lợi nhuận toàn công ty vào năm 2018. Lượng người sử dụng Iphone không thể xem thường được. Hãy tưởng tượng một ngày đẹp trời Apple bỗng dưng thông báo sẽ không hợp tác với những hãng này trong tương lai nữa, chắc chắn người khóc sau cùng không phải là Apple.

Quay trở lại năm 2023, với sự ra mắt của dòng điện thoại thứ 15 của Iphone bao gồm phiên bản tiêu chuẩn, phiên bản plus phóng to, phiên bản pro và pro max hướng đến đối tượng người dùng chuyên nghiệp về nhiếp ảnh đã ra mắt vào ngày 15/9. Sự xuất hiện của USB - C, thiết kế mới một chút, cải tiến camera một chút, cải tiến … viền màn hình mỏng hơn một chút, và sức mạnh dùng cho các ứng dụng mạng xã hội được nâng cao hơn … một chút. Đó chính xác là những gì Apple đã làm qua từng năm, thay đổi một chút, chỉ có USB - C có thể xem là cải tiến lớn nhất đối với Iphone năm nay, còn lại thì nó vẫn như cũ, và vẫn báo hiệu cho một năm tiếp tục hốt bạc của Apple.

Nhưng, với sự xuất hiện của USB - C trên Iphone, nó đã thay đổi một trong những thói quen của Apple, quyền lực của họ một chút, và nó là bước đệm đầu tiên cho một tương lai mà người buồn nhất có lẽ cũng là Apple. Tại sao lại như vậy ?

Trước tiên hãy cùng nhìn vào một chút những gì mà Apple cải tiến năm nay trên Iphone 15 Pro qua góc nhìn của một người dùng, sẽ ngắn gọn thôi, rồi chúng ta sẽ từ từ tiến vào sâu hơn những ý nghĩa của những thay đổi ở Iphone với dòng 15 năm nay sẽ tác động như thế nào đến Apple nói riêng và người dùng nói chung.

Iphone 15 Series

Nhấn vào để nghe

♦Một chiếc Iphone tốt hơn một chút như đã vậy hơn 10 năm qua

Về mặt sử dụng hằng ngày, cảm giác của mình với Iphone 15 không chỉ 15 Pro tốt hơn rất nhiều so với từ dòng 12 trở lên. Họ đã lắng nghe người tiêu dùng, bo cong các viền, làm cho nó gần giống với cảm giác cầm trên dòng 11, họ đã thay đổi về vật liệu cho nó nhẹ hơn. Đánh đổi lại về độ bền, thì lại cho khả năng cầm nắm và sử dụng tốt hơn nhiều so với viền thép trước đây.

Iphone 15 năm nay chuyển sang bo cong các cạnh và dùng Titan với dòng Pro

Màn hình tốt hơn một chút, sự thực là với việc mình chuyển từ Iphone 12 lên 15 pro, thì quả thực nó đáng đến từng xu, ProMotion với 120HZ đến 1Hz, đến thời gian sử dụng pin tốt hơn, và độ sáng tốt hơn, tất cả đều được mình sử dụng một cách dễ chịu và hạnh phúc khi mỗi ngày sử dụng 15 Pro. Nó không phải là một bước nhảy lớn đối với ai đang dùng 13 Pro trở lên, và cũng không có nhiều lý do để lên đời trừ phi bạn quá khó chịu với khả năng cầm nắm của các dòng sau dòng 11.

Cũng có những ý kiến bảo viền Titan không đẹp, bám nhiều mồ hôi, không bóng loáng và sáng như viền thép, cá nhân mình cũng như nhiều Youtuber như MKBHD, MrWhoseTheBoss hay .fpt, sẵn sàng đánh đổi sự bền bỉ của thép để đổi lấy trọng lượng và sự linh hoạt của dòng Pro năm nay, và với mình nó đáng, còn nếu bạn không thích sự đánh đổi, thì có lẽ chỉ còn cách sử dụng 14 pro trở xuống hoặc là chấp nhận chuyển sáng một chiếc điện thoại Android khác, bởi kể từ bây giờ Apple đã chính thức cho viền thép xuống dưới mồ như đã làm với tai thỏ năm nay.

Viền Titan mới trên Iphone khá dễ bám mồ hôi và dấu vân tay

Chúng ta cũng có thêm một bộ vi xử lý mới mang tên A17 và hậu tố mới Pro, nhưng công bằng mà nói với một người dùng cơ bản, không xử lý nhiều tác vụ nặng, để chỉ ra A14, A15, A16 và A17 Pro có khác nhiều hay không thì rất ít. 17 Pro năm nay chỉ tập trung vào vấn đề gaming với Iphone, một thứ mà mình không bất ngờ.

Chúng ta đều biết Apple đã giới thiệu Apple Arcade từ năm 2019. Đây là một cuộc cách mạng lớn về phần mềm, về kho ứng dụng, cũng như những gì họ đã từng làm với Itunes gần 2 thập kỷ trước. Có thể nói, các nhà sản xuất thiết bị di động gaming đang vướng phải một sai lầm tương tự như với kho ứng dụng âm nhạc trước kia. Thời điểm Ipod ra mắt không nhiều nhà sản xuất nghĩ được rằng, tạo ra một sản phẩm phần cứng tốt phải đi kèm với một phần mềm tốt.

Khá nhiều công ty chỉ tạo ra một sản phẩm phần cứng nhưng lại không cho nó lý do chính đáng để được người ta dễ dàng chấp nhận sử dụng nó như Ipod. Và đây, với kho game độc quyền trên Apple Arcade, Iphone thực chất chưa bao giờ là một chiếc gaming phone đúng nghĩa, sử dụng chơi game lâu thì nóng, giảm sáng, nhưng lại bán game trên điện thoại chắc chắn là hơn những sản phẩm gaming đúng nghĩa ngoài kia.

Một nghịch lý trên bề mặt nhưng thật ra nếu ai biết được cốt lõi của một chiếc điện thoại thông minh và thành công của nó lại có tính mật thiết với phần mềm rất nhiều, thì chả có nghịch lý gì ở đây cả. Đây là điều mình đã nhắc nhiều lần trong bài viết Nokia cách đây khoảng 5 - 6 năm về trước, về việc cuộc đua phần mềm có tính cốt lõi trong bất cứ thiết bị di động nào kể từ khi Iphone 2G được ra mắt.

Iphone 15 Pro và các tính năng đi kèm trong đó có Gaming

Những tựa game AAA trên Iphone 15 Pro Source:Future

Và sắp tới với hàng loạt game console hạng nặng trên PC, trên các cỗ máy chơi game console được tối ưu cho Iphone 15 Pro series, không khó để nhìn ra tương lai hốt bạc của Apple.

Một cải tiến nữa của Apple năm nay dù không giống cải tiến lắm nếu tính rộng ra cả thế giới thiết bị di động thì USB-C năm nay đáng đến từng xu. Mình chưa bao giờ cảm thấy việc quay video và chụp hình file Raw hay HDR lại dễ chịu đến như thế này.

Ngày xưa khi mình sử dụng 12 bản 64GB, cách duy nhất để quay phim và chụp hình thoải mái là bạn bắt buộc phải mua Icloud hoặc là mua bộ chuyển lightning sang USB-C với tốc độ rùa bò 2.0.

Chào mừng đến với kỉ nguyên USB - C trên Iphone

Mặc dù Apple vẫn rất biết cách bào tiền, nhưng với riêng dòng Pro năm nay, USB-C được hỗ trợ tốc độ 3.2 cho khả năng chép file và dữ liệu nhanh hơn rất nhiều. Nó có ảnh hưởng tới người dùng thông thường hay không ?

Mình cho là không, đa số mọi người mua Iphone thậm chí còn không biết là nó có những cài đặt cải tiến bên trong camera mà bạn phải tự vào thay đổi trong phần cài đặt thì mới sử dụng được. Nhưng … nó mở rộng ra về tệp khách hàng mà Iphone hướng tới, chắc chắn sẽ có nhiều người dùng chuyên nghiệp về camera tiếp cận với Iphone mà không vướng bận về rào cản dữ liệu nữa.

Về camera năm nay, nó tốt hơn một chút, mình không cho là camera 5x của Pro max là một thay đổi lớn đối với người dùng thông thường, vì cải tiến này giống một sự đánh đổi hơn. Camera 3x của Iphone 15 Pro với tiêu cự cũ sẽ là camera zoom quang học giống với 5x của Pro max. Điều này đồng nghĩa với 2 chiều, 3x zoom trên 15 Pro sẽ tốt hơn 15 Pro max và zoom 5x trở lên của Pro max thì sẽ tốt hơn Pro, do đó Camera cải tiến này nó còn tùy vào mục đích sử dụng.

Chất lượng 3x cũng như năm ngoái chỉ khác biệt khi nào bạn zoom soi chi tiết của ảnh

Màu ảnh thì năm nay nó vẫn vậy, và là cái màu vàng vàng của Iphone với chi tiết đi kèm hướng về sự chân thực. Đây chắc chắn vẫn là một trong những chiếc điện thoại chụp tự động tốt nhất thế giới bên cạnh với các hãng máu mặt khác như Pixel, Xiaomi hay Samsung.

Năm nay dòng 15 Pro cũng có một chút cải tiến về ốn kính chính, khi giờ đây có thể chỉnh tiêu cự từ 1x - 1.5x tương ứng với 3 khoảng cách 24 mm - 28mm và 35mm cũng như hỗ trợ thuật toán ghép ảnh để cho ra ảnh chụp bình thường hằng ngày lên đến 24mp, và các cải tiến về chế độ quay phim như Action Mode có thể quay ở 2.8k 60FPS.

Chi tiết chụp cũng rất tốt với thuật toán kết hợp mới cho ra ảnh 24mp

Dải nhạy sáng tốt

Tiêu cự 0.5x - Ống kính UltraWide

Tiêu cự 1x

Tiêu cự 1.2x

Tiêu cự 1.5x

Tiêu cự 2x

Tiêu cự 3x

Chỉ có một điểm mình chưa ưng là nó vẫn hay bị fle ánh sáng khi chụp hình hoặc quay phim, nhiều điện thoại bị, nhưng Iphone bị là nặng nhất dù nó đã đỡ hơn kha khá nếu nâng cấp từ dòng 12 lên như mình.

Hiện tượng fle ánh sáng đã được cải thiện ít nhiều

Một cải tiến nhỏ nữa về thao tác chụp trong phần mềm. Bây giờ chụp ảnh Iphone sẽ tự động nhận diện khung hình nào có thể có chế độ chụp xóa phông. Sau khi chụp xong, vào phần hình ảnh bạn sẽ thấy có chữ Live và bấm vào đó để bật tắt chế độ xóa phông cho ảnh tùy thích.

Đây là một cải tiến nhỏ nhưng nó khá là tiện lợi, bây giờ người dùng không cần phải chuyển sang chế độ chụp chân dung nữa mà tự Iphone sẽ nhận diện giúp và làm công đoạn hậu kì còn lại.

Iphone 15 Pro và các tính năng đi kèm trong đó có Gaming

Mọi thứ về quay phim, các chế độ tùy chỉnh về cinematic mode, chụp ảnh Raw, quay phim Log, tất cả đều tuyệt vời và Iphone có lẽ vẫn là chiếc điện thoại quay phim tốt nhất thế giới. Nó chống rung tuyệt vời bằng footage mình tự quay dưới đây, nó bắt khung hình nhanh, chuyển chủ thể cũng tuyệt vời, và xử lý màu và chi tiết đều tốt.

4K 60 FPS vẫn tuyệt vời trên Iphone

Có một cải tiến nữa, nhưng nó chưa đủ lớn là nút Action Button. Cái nút này đang bị quá đề cao, nhưng cùng lúc cũng bị hạ thấp bởi nhiều người. Mình thì khi đặt vào hoàn cảnh một vài người dùng thấy nó phế vật thật, như footage dưới đây trên máy của mình.

Action Button

Khi bạn đã gán một chức năng cho nó, thì chỉ có thể hoạt động với đúng chức năng đó thôi. Nghĩa là nếu gán camera cho Action Button, thì cái nút này chuyển hoàn toàn thành nút Camera. Đây là cái tù của nó với nhiều người, lẽ ra nếu Action Button với chức năng bật tắt chế độ im lặng là chức năng mặc định với thao tác nhấn giữ, còn nếu gán với các chức năng khác thì bạn sử dụng những thao tác như nhấn hai lần hay nhấn ba lần thì sẽ thực tiễn hơn rất nhiều.

Dĩ nhiên còn tùy bạn là người sử dụng ra sao, mình không bao giờ tắt chế độ im lặng cả nên mình cảm thấy thoải mái với việc này, nhưng với bạn, bạn là người thường xuyên phải bật tắt chế độ im lặng thì thật sự nó rất bí bách. Apple có lẽ nên xem xét ý kiến về việc cho nó có nhiều thao tác sử dụng hơn, MKBHD cũng đã nhắc điều này trên video đầu tiên về dòng 15. Mình mong là Apple sẽ lắng nghe và update phần mềm sớm trong tương lai gần.

Thế cũng hết rồi các bạn, ừ năm nay Iphone 15 Pro series nói riêng và 15 nói chung nó cũng chỉ tới đây thôi, cũng không biết phải đào thêm cái gì để nói nữa, vì cải tiến của nó không nhiều qua từng năm. Dẫu vậy, USB-C thật sự là tiếng thở phào của rất nhiều người dùng và những câu chuyện thú vị về nó thì lại nằm ở những khía cạnh xa hơn về vấn đề quyền lực của Apple.

♦Quyền lực của Apple

USB - C thật sự là một nút thắt được mở cho người dùng, đây là thắng lợi của EU khi thông qua đạo luật Digital Market Act gọi tắt là DMA yêu cầu các sản phẩm của Apple phải chuyển hết sang USB - C để đảm bảo quyền lợi được lựa chọn của người dùng.

Quay trở lại quá khứ, Apple đã từng là một hãng rất quyền lực. Nhưng nó được xây dựng nên trước khi họ thực sự áp đặt luật chơi vào thiết bị di động với hầu hết các hãng đều bị lệ thuộc vào các nhà mạng lớn của Mỹ là AT&T và các nhà mạng khác như Verizon và Cingular.

Nó khởi nguồn từ những chiếc máy Macintosh của họ khi nó độc quyền về phần mềm và trói chặt người dùng vào hệ sinh thái. Tới những năm 1997, khi Steve quay trở lại Apple từ NeXT để cứu công ty này khỏi phá sản, quyền lực này ngày càng được lan rộng hơn.

Steve từng giới thiệu Ipod vào 2001 và Itunes, kho ứng dụng âm nhạc độc quyền của Apple và nó đã đạt thành công rất lớn cứu công ty này khỏi phá sản. Nhưng cũng giống như những cỗ máy Macintosh trước kia, người dùng giờ phải lựa chọn đem theo quá nhiều thứ bao gồm một chiếc điện thoại và một chiếc máy nghe nhạc. Thời điểm đó chúng ta có Palm, một chiếc điện thoại thương mại có chức năng kĩ thuật số. Sớm hay muộn, những chiếc điện thoại tiếp theo bắt buộc phải có mọi chức năng trong 1 chiếc điện thoại. Steve biết đây là mối đe dọa lớn đến với Ipod cần câu cơm làm ăn nên ra duy nhất vào thời điểm đó của Apple.

Vậy trước khi mọi thứ vượt ngoài tầm và để tránh lệ thuộc vào sự sống của Ipod, Apple không còn cách nào khác là tìm cách hợp tác với một hãng điện di động khác.

Ipod được giới thiệu vào 2001

Nhưng, nếu bạn nào còn nhớ, thì thời điểm này, mình đã từng có nhắc đến trong bài về Nokia, quyền lực của các nhà mạng lúc này thật sự rất lớn, và họ mới người quyết định sự thành bại của một chiếc điện thoại.

Cách làm của những nhà mạng rất đơn giản, họ o ép các nhà sản xuất vào một khuôn khổ, ở đó tất cả các trình duyệt web căn bản đều vô cùng tệ hại, cách duy nhất để cải thiện là phải mua gói data của họ để được sử dụng một cách thoải mái. Chưa hết, các gói data này còn thường đi kèm với bản quyền nhạc chuông, các cước lên quan đến dịch vụ ứng dụng. Và như vậy, hầu như mọi lợi nhuận của một chiếc điện thoại, những hãng viễn thông khổng lồ của Mỹ đều nắm hết trong tay.

Vào những năm đầu thế kỉ 20, không một thế lực nào có thể chống lại điều này, bởi lúc bấy giờ hình thức cửa hàng tự kinh doanh độc lập chưa được phổ biến, và nếu có thành sự thật thì cũng thất bại. Chiếc N95 của Nokia là một ví dụ điển hình, một chiếc điện thoại tốt, nhưng vì nó không đáp ứng yêu cầu của các hãng viễn thông, nên các hãng này không hề hẫu thuẫn cho nó một chiếc lược marketing tốt. Và Nokia với chỉ số ít các cửa hàng bán lẻ tại Mỹ đã không thể sống sót, nhận về những kết quả tái mặt vào cuối năm.

Trước tình thế này, Apple đã phải bắt tay với Motorola để hợp thức hóa kho ứng dụng Itunes của họ vào chiếc ROKR, nếu không họ khó lòng quảng bá nó ở các khu vực lớn, đây là cách có rủi ro thấp nhất vì Apple chưa từng có kinh nghiệm đối phó với những phương thức kinh doanh từ các hãng viễn thông, nhưng nó không hề thành công vì sự nghèo nàn về số lượng bài hát có thể tải về và một phần mềm tệ hại. Sự cắt đứt mối quan hệ hợp tác từ hai hãng đã được dự báo từ trước.

Thất bại này chợt giúp Steve nhận ra họ chỉ có thể tồn tại khi phải tự đứng trên đôi chân của mình, và Iphone 2G được ra đời vào hoàn cảnh đó. Nó độc quyền kho ứng dụng App Store, và kho âm nhạc Itunes lúc này đang là kho tải nhạc lớn nhất thế giới, Iphone 2G hiển nhiên bán đắt như tôm tươi vì những lợi ích đi kèm.

Nhưng con đường của Iphone 2G không dễ dàng như vậy, trước khi được chính thức ra mắt Steve đã tới gặp CEO của Cingular và nói rằng, Iphone sẽ là chiếc điện thoại thay đổi bộ mặt của nền công nghiệp này. Và như vậy đây là hãng duy nhất hẫu thuẫn cho Apple. Iphone 2G cũng gặp vô số kho khăn, đa nhiệm kém, chưa hỗ trợ 3G. Nhưng nó lại là chiếc điện thoại hoàn hảo nhất khi tổng hòa nhiều tính năng trên cùng một thiết bị.

Và như vậy với thành công Iphone 2G, Apple đã thay đổi cả một hệ thống viễn thông đã vận hành trơn tru hơn cả chục năm ở nước Mĩ. AT&T sau khi sáp nhập Cingular vào đã phải nhượng bộ Apple và để họ tạo ra một hệ điều hành riêng chính là IOS cho Iphone. Điều này đồng nghĩa với việc, các hãng viễn thông không thể can thiệp vào sâu bên trong phần mềm với những ứng dụng cần có kết nối Internet như trước nữa, họ phải chấp nhận gói data của họ không còn là yếu tố tiên quyết giúp cho Iphone hoạt động trơn tru nữa như đã từng làm trong quá khứ với những hãng điện thoại khác.

Những nhà mạng này đã phải chấp nhận để Apple nhận hầu hết lợi nhuận, thứ mà trước kia hoàn toàn ngược lại, bởi Apple giờ đây là người duy nhất làm được yêu cầu của họ về việc kết hợp cả hai thiết bị là di động và nghe nhạc vào chung một thiết bị một cách hoàn toàn đột phá, tất cả là vì kho âm nhạc Itunes độc quyền của Apple đang chiếm phần lớn thị phần lúc này về ứng dụng âm nhạc trên thế giới. Và như mình đã nói phần mềm thật sự rất quan trọng, tạo ra một sản phẩm vật lý nhưng nếu phần mềm kém cỏi thì cũng chẳng thể nào tối ưu hóa hết phần cứng, như vậy sẽ là sự lãng phí vô nghĩa.

Có người sẽ thắc mắc, tại sao các hãng không tạo ra hệ điều hành tương tự ? Các hãng khác lúc bấy giờ đang phải lệ thuộc vào hệ điều hành Symbian, và đây là một tài sản chung không thuộc về bất cứ ai dù Nokia lúc này đang là người sỡ hữu thị phần Symbian lớn nhất. Nokia cũng đã từng thử rất nhiều lần với các hệ điều hành mới, nhưng nó gặp vô số trục trặc về phần mềm, thứ cốt lõi của một chiếc điện thoại thông mình. Mà Apple, lại chính là một hãng máy tính lẫn phần mềm từ rất lâu, họ dĩ nhiên có một tầm nhìn hoàn toàn khác Nokia, trong khi Nokia yêu cầu phần mềm phải tương thích với phần cứng của họ, thì Apple lại cố gắng hòa hợp hai yếu tố này. Đó chính là lí do tại sao người dùng lại tìm đến IOS, vì cả phần cứng và phần mềm đều do chính tay Apple nắm phần chính sản xuất.

Đây là lúc mà quyền lực của Apple tăng cao hơn bao giờ hết, và nó cũng mở ra một thời đại phát triển thiết bị di động mới cho toàn bộ các nhà sản xuất khác, giờ đây họ được quyền sáng tạo hơn, có nhiều quyền hơn, đẩy các nhà mạng phải nâng cấp hạ tầng để đáp ứng điều đó, và cán cân quyền lực này dần cân bằng hơn. Apple đã thay đổi cả một hệ thống viễn thông, và họ cũng là nhà sản xuất duy nhất lúc đó thành công trên mọi phương diện, Iphone không còn phải lệ thuộc vào các nhà mạng nữa, mà các nhà mạng giờ đây phải làm điều ngược lại để được bày bán Iphone ở các cửa hàng bán lẻ của họ. Còn Apple Store giờ đây đã nghiễm nhiên trở thành nơi mua sắm uy tín và nổi tiếng nhất thế giới, là cửa hàng nhận được nhiều sự quan tâm nhất, ái mộ nhất và khao khát nhất của bất cứ tín đồ công nghệ nào đặc biệt là những người dùng trung thành của Apple. Từ lúc này trở đi, Iphone và Apple đã ở một đẳng cấp hoàn toàn mới.

Còn nhớ vào năm 2016, FBI đã yêu cầu Apple phải cho họ công cụ để bẻ khóa các mã hóa phức tạp về dữ liệu người dùng khi có một tên tội phạm sử dụng Iphone và họ cần dữ liệu tên này để tiếp tục điều tra vụ án, xa hơn, họ muốn thuận lợi cho họ sau này khi phải đối mặt với trường hợp tương tự.

Cuộc chiến giữa FBI và Apple

Nhưng Apple, cụ thể là Tim Cook đã thẳng thừng từ chối, họ thậm chí đã đem việc này ra tòa để kháng cáo, và nó đã thành công khi Bộ Tư Pháp đã tự rút đơn kiện. Vậy hóa ra Apple cũng không sợ FBI chút nào dù cái tên nghe thì người thường nào cũng phải kính nể vài phần.

Cũng vậy, đã có một khảo sát về việc chọn giữa và FBI, thì vẫn có rất lớn người dùng đã chọn đứng về phía Apple, cuộc kiện tụng rất thú vị, mặc dù Apple đang là người chịu thiệt vì phải hầu tòa với Bộ Tư Pháp, và họ không gặp lợi về việc mặt con số được ủng hộ, nhưng bỗng dưng, cuộc chiến này lại trở thành chiến dịch marketing không thể nào tốt hơn với Apple về sự bảo mật của họ và cam kết bảo vệ người dùng.

Marketing miễn phí cho Apple

Vào năm 2020, còn có hai vụ khác mà Apple lại thể hiện quyền lực của họ một cách áp đảo. Apple đã nâng cấp bảo mật của IOS lên mức hoàn toàn mới, giờ đây Mark Zuckerberg, người được báo chí và giới cầm quyền đánh giá là người nguy hiểm nhất hành tinh vào năm 2019 đã bị Apple chơi một vố không thể đau hơn.

Kể từ bản cập nhật 14.5 của IOS trở đi, Facebook sẽ không còn được tự do truy cập vào các dữ liệu mã hóa của người dùng trên thiết bị của Apple nữa, giờ đây mỗi khi cài Facebook vào thiết bị, người dùng sẽ nhận được một thông báo là có cho phép ứng dụng này truy cập vào dữ liệu của người dùng hay không. Thường các dữ liệu này cho phép các bên thứ ba như Facebook và những ứng dụng khác biết được thói quen mua sắm của người dùng từ đó có thể dùng dữ liệu vừa thu thập để giới thiệu và quảng cáo các sản phẩm phù hợp cho người sử dụng, và là phương thức hái ra tiền chính của những công ty tương tự như Meta.

Cũng không đáng sợ lắm với Apple

Ngay lập tức, khi bản IOS được ra mắt chính thức, Meta mất 12 tỷ USD chỉ trong 1 đêm theo tạp chí Forbes. Vậy hóa ra Mark Zuckerberg rất nguy hiểm, còn với Apple mối đe dọa này không quá nguy hiểm. Nhưng không chỉ Facebook mà hàng loạt các ứng dụng khác như Spotify, Google Maps, … đều bị Apple o ép và đưa ra nhiều yêu sách nếu các ứng dụng này muốn được tồn tại trên App Store - kho ứng dụng lớn nhất hành tinh.

Facebook bay mất 12 tỷ USD. Nguồn: Forbes

Đây là lý do tại sao mà các lỗi trên Iphone đặc biệt là ứng dụng, hay các tính năng hỗ trợ ví dụ như các ứng dụng tương thích với Dynamic Island của Apple lại được cập nhật khá nhanh và kĩ lưỡng đến vậy.

Cũng cùng năm 2020 đó, người tiêu dùng Apple phải chấp nhận việc mất củ sạc và tai nghe vì vấn đề môi trường theo cách Apple giải thích, đồng thời cũng tiếp tục chứng kiến Apple lập ra những kỉ lục mới về doanh thu, lẽ ra nếu bị o ép như vậy, người dùng phải rời bỏ Iphone chứ, nhưng con số về doanh thu đã chứng tỏ một điều, nếu họ từ bỏ IOS thì không có hệ điều hành nào trên thế giới hiện tại có thể đem lại một trải nghiệm tương tự, và vì vậy những người dùng cũ và thậm chí cả những người dùng mới đành phải chấp nhận tiếp tục mua Iphone, chấp nhận tiếp tục nằm trong hệ sinh thái của Apple.

Lại một năm tăng trưởng của Apple như thường lệ

♦ Cái thở phào của người dùng và nụ cười của những người cầm quyền

Nhưng trong vài năm gần đây, Apple có lẽ không còn quyền lực đến vậy nữa, hoặc chi ít chúng ta được thấy những thế lực mà thậm chí còn quyền lực hơn cả Apple, đặc biệt là khi đối mặt với các thể chế chính trị cầm quyền của các nước và các khu vực.

DMA của Châu Âu là một ví dụ điển hình, và xa hơn một chút vào năm 2019, Trung Quốc cũng đã thành công o ép Apple theo cách tương tự.

Chính quyền của Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa đã yêu cầu Apple phải trao cho họ tất cả quyền được xâm nhập vào dữ liệu của người tại đất nước này, nếu không họ bị sẽ bị truất quyền thương mại và bày bán các sản phẩm của mình tại đất nước tỉ dân này.

Với đất nước có lợi nhuận chiếm đến ⅕ tổng lợi nhuận và sản phẩm mỗi năm bán, Apple dĩ nhiên không còn sự lựa chọn nào khác là chấp nhận yêu sách này và chiều các nhà cầm quyền Trung Quốc bằng cách xây nên những trung tâm dữ liệu tại đây và trao cho chính quyền một chiếc chìa khóa để họ có làm bất cứ thứ gì họ muốn.

Trung tâm dữ liệu của Apple tại Trung Quốc tỉnh Quí Châu. Source: Ou Dongqu/Xinhua (Getty Images)

Điều này cũng tương tự với Châu Âu, lúc này thậm chí thể chế này còn lớn hơn, khi nó đại do cả một châu lục, chiếm đến gần ⅖ trong tổng doanh thu, Apple không còn cách nào khác là nhượng bộ và phải chấp nhận sử dụng giao thức USB - C cho tất cả các thiết bị còn đang sử dụng cổng Lightning kể cả AirPods hay các thiết bị tiêu dùng có giá trị nhỏ hơn.

Hai sự việc này có tính bản lề rất lớn, thứ nhất Apple không quyền lực đến vậy khi đối mặt với các thể chế tương tự, và thứ hai, nếu Châu Âu đã o ép được Apple một lần, một công ty không sợ FBI, cũng không sợ CEO của Facebook - mạng xã hội lớn nhất hành tinh, đã phải chấp nhận thi hành theo luật về giao thức USB - C. Thì trong tương lai, điều tương tự có thể sẽ lặp lại một lần nữa, trong đó Imessage và FaceTime là hai ứng dụng có nguy cơ rất cao sẽ bị đem ra mổ xẻ và trước việc phải đánh đổi doanh thu ở Châu Âu và cố chấp giữ gìn bản sắc, mình e là Apple sẽ phải tiếp tục chọn vế thứ 2.

Nhưng chưa hết, đi sâu vào USB - C, chúng ta sẽ thấy Apple chuẩn bị sẽ phải mất không nhiều thì ít một nguồn thu từ dịch vụ mà họ bắt chúng ta phải trả phí để sử dụng, đó chính là Icloud. Iphone thực chất tới giờ cũng không có khe chứa thẻ nhớ, và ngày trước cổng Lightning thì lại có tốc độ quá chậm, để sử dụng được nó kết nối với các ổ cứng rời bạn bắt buộc phải mua cổng chuyển từ lightning sang USB - A hoặc USB - C. Theo kiểu nào thì Apple cũng là người có lời.

Tuy nhiên, với USB-C những việc trên không còn cần thiết nữa, kể cả Icloud, bởi giờ đây người dùng có thể mua thiết bị chuyển, hoặc cắm thẳng SSD vào USB - C để sao chép dữ liệu một cách dễ dàng, vấn đề về bộ nhớ của Iphone giờ đây đã được giải quyết với phương pháp rẻ tiền hơn, và đồng thời còn là phương pháp mà Apple sẽ không phải là người được hưởng lợi nhuận cao nhất từ việc này. Họ có thể vẫn nhận được lợi nhuận từ việc bán bản quyền sở hữu trí tuệ cho các nhà cung cấp thiết bị điện tử bên thứ ba như Belkin, Anker, … nhưng không còn chảy hết vào túi của Apple như trước nữa.

Đến cả tai nghe USB - C, bây giờ có quá là nhiều hãng ngoài kia đã làm sẵn những tai nghe có dây dùng chuẩn giao thức này, sắp tới đừng nói là Icloud ngay cả tai nghe có dây của Apple cũng sẽ bị ảnh hưởng nhiều. Và Iphone dần dần sẽ còn bị biến đổi nữa trong tương lai, IOS cũng vậy và Apple cũng vậy.

Có thể thấy, dù quyền lực đến như vậy, quyền lực đến mức mỗi năm ra dòng Iphone mới, các cải tiến nó không đáng kể nhưng người dùng vẫn phải mua vì hệ sinh thái của nó. Thì Apple giờ đây đang dần dần không còn là chính mình nữa.

Thật ra Apple đã không còn là chính mình kể từ khi chấp nhận cũng phải thay đổi nhiều thứ trên các thiết bị của họ theo thời gian như màn hình lớn hơn, nặng nề hơn, điều mà Steve Jobs cực kì căm ghét bởi với cố CEO của Apple, thiết bị di động phải là thứ nhỏ gọn và dễ cầm trên tay, đó là điều Apple trong quá khứ đã từng cố gắng níu giữ. Nhưng IOS mới đính thị là thứ cốt lõi cho quyền lực của Apple, bởi không có hãng nào hiện nay có thể độc quyền hệ điều hành như họ, nhưng nếu trong tương lai các nhà cầm quyền có những tác động lên hệ điều hành này, e là Apple sẽ không còn quyền lực như chính họ bây giờ nữa.

.fpt, một kênh công nghệ mình rất thích có đề cập đến một câu chuyện khá hay về một con chuột và một cậu bé. Ban đầu con chuột đói nó chỉ đòi cái bánh quy, nhưng sau vài lần, nó lại đòi tới sữa, rồi hết sữa rồi tới đồ ăn trong nhà.Tình thế của Apple hiện tại là như vậy đấy. Có lần đầu thì sẽ có lần hai, Apple hay chính Tim Cook, trong tất cả các sự kiện của họ về ra mắt sản phẩm, CEO Apple diễn thuyết một cách tự tin và nhiệt huyết đến mức họ chỉ thấy họ là người cải tiến hàng đầu và là duy nhất trong thế giới di động.

Có lần 1 thì sẽ có lần 2

Chúng ta không bàn chuyện đúng sai ở đây, nhưng trong tương lai, khi mà càng ngày càng nhiều luật được áp chế lên Iphone và IOS, sự tự tin đó ít nhiều sẽ bị giảm, nó có thể không thể hiện rõ qua event hàng năm của Apple mà lồ lộ bằng những cuộc phỏng vấn dài tập trên những trang báo nhiều hơn. Bởi lẽ thứ đã đem lại cho họ tiền bạc và quyền lực giờ đây đang có nguy cơ bị người khác chĩa tay vào làm xáo trộn trật tự của nó. Sự trật tự đã đem đến cho Apple những quy chuẩn, quyền lực và sự kiêu hãnh ngút trời khi đứng trên đỉnh danh vọng.

Lời Kết

Tản mạn một chút ở phần cuối của bài viết, mình sẽ lý giải tại sao các công ty công nghệ ngày nay không chỉ Apple đang ngày càng lười sáng tạo.

MKBHD có một ví dụ rất hay trên video của anh ấy về việc tại sao các hãng hiện nay lại chọn cách chậm chạp thay đổi, và liên hệ nó với một hãng xe rất danh tiếng là Porsche.

Nếu chúng ta so sánh một chiếc Porsche năm 1997 với năm 2022, sự khác biệt là rất rõ, nhưng nếu so với 2022 với 2021 thì sao, sự khác biệt này lại rất ít. Lý do cho sự ít thay đổi này dĩ nhiên vẫn là có lợi cho Porsche về doanh thu và lợi nhuận, nhưng có một lí do khác ít được để ý đó là tại sao chúng ta phải nâng cấp thêm về sức mạnh, ngoại hình, trong khi nó đã và đang đến ngưỡng hoàn chỉnh ?

Với Iphone hay các thiết bị khác, người ta hay gọi đây là hiện tượng bão hòa. Bạn sẽ thấy Samsung từ năm 2020 cho đến nay sự khác biệt qua các năm là rất ít, điều tương tự với Pixel, với Sony, hay với Xiaomi, … tất cả các nhà sản xuất này đều cố gắng tối ưu phần mềm phải đi kèm với phần cứng tương thích. Và quan trọng hơn, họ không muốn thay đổi nữa là để độ nhận diện thương hiệu được cao hơn.

Khi cầm ra đường người ta sẽ nhận ra ngay đâu là flagship của hãng nào, nó tạo ra cho bản thân sản phẩm đó một nét cá tính, và những người dùng thích hợp sẽ tự tìm đến nó.

Thật sự độ nhận diện thương hiệu rất quan trọng, bởi nó có thể xem là lý do chính dẫn đến sự tồn tại của hãng này so với hãng kia. Bởi chỉ có ở phân khúc cao cấp thì mới có thể đem lại lợi nhuận, và thường ở phân khúc này những đối tượng tìm đến đều là những khách hàng có tiền và muốn điện thoại của mình cũng giống như đồ trang sức.

Đó là cách mà Apple đã tận dụng tối đa dây chuyền sản xuất của mình, và đó cũng là cách mà các hãng hiện nay đang học theo, như những gì mà các sản phẩm công nghệ, điện tử khác cũng đang làm không chỉ gói gọn trong thiết bị di động mà rộng ra ở các loại sản phẩm khác nhau.