♦… NHỮNG CÂU HỎI CỦA THẾ GIỚI
Năm trăm năm trước Công Nguyên, ông Zenon d’ Elee đã đặt ra một số câu hỏi rất quái gỡ như sau:
“Người chạy rất nhanh cũng không thể nào bắt kịp được con rùa chạy chậm”
Achille là một người nổi tiếng chạy rất nhanh trong thần thoại Hy Lạp. Thế nhưng, ông Zenon đã đặt ra một ví dụ như sau. Giả sử Achille muốn bắt một con rùa cách anh ta 1000m, Achille sở hữu vận tốc đến 60km/h, trong khi con rùa chỉ có 60m/h.
Đến đây, những người bình thường sẽ tự hỏi, chẳng lẽ nào Achille không bắt kịp con rùa với vận tốc cao như thế ? Nhưng khoan vội kết luận. Chúng ta hãy thử tính nhẩm xem, điều gì làm Zenon tin rằng, kể cả con rùa chạy chậm như thế, vẫn sẽ luôn dẫn trước Achille.
Rõ ràng, nếu Achille chạy được 1 phút, anh ta sẽ bắt kịp được điểm xuất phát của con rùa. Thế nhưng bù lại, con rùa đã ở cách Achille đến 1 mét. Khi Achille tiếp tục di chuyển thêm một mét nữa, thì con rùa lại bỏ xa Achille một quãng đường dài một phần một ngàn mét (10^-3 mét). Khi Achille vượt qua khoảng cách ấy, thì con rùa lại bỏ xa Achille một quãng đường dài một phần một triệu mét (10^-6 mét). Và cứ như thế, thì đến bao giờ Achille mới có thể bắt kịp con rùa ?
Thời xa xưa, người ta vẫn chấp nhận việc những ngôi sao cứ bình chân như vại, tiếp tục hoạt động theo nó vốn dĩ như thế, và cứ để cho thời gian lặng lẽ trôi qua. Nhưng Newton không chấp nhận điều đó. Ông cứ mãi suy nghĩ về những điều mà người khác cho là vớ vẩn:
''Tại sao mặt trăng cứ quay quanh trái đất mà không đi dạo rời xa mãi mãi khỏi địa cầu, hoặc rơi tõm vào trái đất”
Rồi những câu hỏi kỳ lạ đấy, cũng được ông tìm ra. Newton đã nhanh chóng phát hiện các nguyên lý cơ bản về lực ly tâm trong động lực học và quy luật mọi vật đều hút các vật khác về phía mình. Đồng thời Newton cũng giải thích được cả các trạng thái cân bằng trong chuyển động của mặt trăng đối với trái đất trước khi mất.
Cũng đã hơn 100 năm kể từ sự kiện anh em nhà Wright, lần đầu tiên chế tạo thành công chiếc máy bay đầu tiên. Và con người vẫn không ngừng ước mơ được tự do sải cánh trên nền trời.
Những ý tưởng đó, không phải gần đây mới bộc lộ ra. Vào thế kỷ thứ 15, Leonardo da Vinci đã phác họa ra ý tưởng về một chiếc máy bay ốc vít. Trước trước đó, người thời xưa đã gửi gắm mọi giấc mơ của họ về một ngày được bay trên không trung, thông qua những hình ảnh thần thoại đẹp như tranh vẽ, như rồng, hay như chính Icarus.
Thế nhưng hình ảnh của Icarus quá sức thảm kịch. Cha của Icarus là Daedalus, đã phát minh ra đôi cách từ các cành cây liễu, lông vũ, sáp để làm phương tiện thoát khỏi nhà tù cho ông và con trai.
Icarus đã để cho giấc mộng chiếm trọn lấy lý trí. Trong một khoảnh khắc vút bay lên quá tầm, cậu đã tựa chính mình quá gần mặt trời, đôi cánh vì thế chịu quá nhiều nhiệt, đã bắt lửa, cháy thành tro, tiễn đưa Icarus về cõi vĩnh hằng mãi mãi.
Rõ ràng, người thời xưa mơ rằng, trong một tương lai, nhân loại sẽ chinh phục bầu trời, nhưng họ không dám đảm bảo về sự thành công đó, lại càng không tin nó sẽ thành hiện thực, và vì thế, hình ảnh Icarus chết đẫm lệ, là một dấu chấm hết cho những người bình thường. Họ không tin vào những điều phi thường của nhân loại.
Quay trở lại một chút về câu chuyện của Zenon. Ta có thể cho rằng dù ông có lý luận kiểu nào đi nữa, thì trong thực tế, Achille vẫn sẽ bắt kịp con rùa. Tuy nhiên, nhìn lại thế giới của ngày hôm nay, rõ ràng vấn đề của ông Zenon đặt ra, thật sự rất gai góc trong toán học nói riêng và khoa học nói chung, kể cả khoa học ứng dụng.
Vấn đề vô hạn trong thế giới hình như hữu hạn này, sự vững chắc và đúng đắn của các lý thuyết chỉ chăm chăm dựa vào các thực nghiệm (còn thời hiện đại ngày nay là các kết quả dựa trên giả định của máy tính). Nếu nhìn như vậy, ta mới hiểu tại sao trong suốt hàng thế kỷ người ta cố gắng trả lời câu hỏi cho Zenon, và từ đó, nhờ những câu trả lời giả định cho bài toán mà ông đặt ra, nhân loại đã thâu được rất nhiều thành tựu vĩ đại trong khoa học kỹ thuật.
Từ đó, các khái niệm về cấu trúc Topo, cấu trúc hội tụ, đã được ứng dụng, để định nghĩa chặt chẽ sự xấp xỉ. Mà nhờ đó, trong khoa học hiện đại, chúng đóng vai trò quá quan trọng, để giúp chúng ta tính được gần đúng nhất tổng vô hạn, bằng tổng của các hữu hạn.
Anh em nhà Wright, Leonardo da Vinci, hay chính Isaac Newton cũng vậy. Nếu họ chỉ mãi chăm chăm chạy theo số đông, ngoan ngoãn chấp nhận các chân lý của đời thường, thì họ đã không ghi danh mình vào lịch sử phát triển của nhân loại. Có lẽ giờ đây, những người này chỉ là những người bình thường như số đông, sống chấp nhận chân lý, còn tên của họ sẽ chỉ mãi nằm ở một góc ất ơ nào đó mà chẳng ai biết.
Bởi lẽ, những người lập dị như thế, nếu không thành công, người ta gọi là những kẻ bất bình thường. Nhưng họ, đã mải miết, chạy theo những thứ mà không người bình thường nào quan tâm đến, và thành công một cách rực rỡ, họ được gọi là những người phi thường …
♦ ĐÓ LÀ CON NGƯỜI CỦA SUGATA
Chàng trai mang trong mình hình mẫu của hoài bão, ước mơ của nhân loại, về những bí ẩn của thế giới. Rõ ràng, nếu Sugata chấp nhận những lời nói ra tiếng vào, của một cộng đồng số đông những người ngoan ngoãn chấp nhận sự thật hiển nhiên, thì chàng trai này có lẽ đã chẳng đặc biệt đến vậy.
Khi Sakura Tomoki, nói rằng sao bản thân phải nai lưng ra để đi kiểm chứng giả thuyết của Sugata, thì thánh bựa đã có một bài học đáng nhớ. Đúng tại vị trí Sugata dặn Tomoki chờ. Đúng tại khoảng thời gian được dự đoán, Ikaros đã xuất hiện, không, chính xác hơn, là ngã từ trên bầu trời, được điểm xuyết bằng sự ngự trị từ một lỗ đen.
Càng tiếp cận với Ikaros, ta nhận ra bản thân cô, và cả tá quyền năng Ikaros mang theo trên người, rõ ràng vượt xa khỏi tri thức của nhân loại. Nhưng lạ thay, cô cũng không phải một vị thần, Ikaros được tạo ra bởi những vị thần trên lỗ đen mang tên Synapse.
Càng bóc tách Ikaros bao nhiêu, thì giả thuyết của Sugata lại càng đúng bấy nhiêu. Rõ ràng, ở trên nền trời kia, có quá nhiều thứ, chúng ta không biết. Rõ ràng tồn tại một thế giới mới, với những công nghệ tối tân vô cùng, mà loài người chưa chạm đến được.
Ikaros đóng vai trò như một bằng chứng sống không thể quan trọng hơn.
Quay lại một chút về thực tế. Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao, con người lại thích những phim viễn tưởng, từ tạo ra AI, người máy có trí tuệ, những bộ giáp phi thường, các công nghệ sinh học kích thích thể chất của con người, cho đến tạo ra khủng long, du hành vũ trụ, … cùng rất rất nhiều những cuộc hành trình trên màn ảnh rộng khác.
Nói như một nhân vật trong Jurassic World, con người luôn mong muốn được làm đấng sáng thế. Đó là một sự thực không thể chối cãi, thậm chí, vài năm gần đây, chúng ta đã thành công trong việc tạo ra trí tuệ nhân tạo, có cách hành xử mang màu sắc riêng biệt, y hệt như con người.
Nếu Sugata không mãi chìm đắm vào những thứ mà người bình thường cho là vớ vẩn, đến bao giờ sự tồn tại của vật thể lạ mới được xác nhận. Thì bao giờ, Sakurai mới thôi coi thường nhân thế, và những gì tồn tại nằm ngoài hiểu biết ? Giả sử Sugata, buông xuôi chỉ vì những lời ra tiếng vào của xã hội, thì bao giờ, chúng ta mới biết được sự hiện diện của nguy hiểm hữu hình, đang tồn tại ngay trên đầu của mọi người trong thị trấn, một lỗ đen, với những cỗ máy chiến đấu hạng nặng như Ikaros ?
Nếu Sugata cũng chấp nhận chân lý theo số đông, thì con người chúng ta, đâu có vĩ đại được như bây giờ. Lại càng không thể theo đuổi ước mơ trở thành đấng sáng tạo.
Chúng ta cứ nhìn xa ra nữa, mãi xa hơn nữa, từ điểm gốc là Sugata. Mới nhận ra con người chúng ta cũng giống như Sugata. Luôn tìm kiếm những điều kỳ lạ trong cuộc sống, tìm kiếm những gì mới mẻ của thế giới. Nhờ đó một thế giới mới được mở ra ngay trong chính bộ óc của con người, của những nhà bác học, của những nhà khoa học lỗi lạc trong lịch sử.
Người viết không phán xét những người bình thường, bởi lẽ mỗi người có một kiểu hạnh phúc riêng. Vây nên làm ơn, hãy để cho những kẻ lập dị như Sugata được phép kiếm tìm những gì mà anh ta cảm thấy hạnh phúc. Kể cả những điều kì quặc nhất.
Bởi lẽ chính Zenon hay Newton cũng chính là những người hay đặt những câu hỏi mà người thường nào cũng chỉ muốn ba chấm vì mức độ phi thực tế của nó. Nhưng trong cuộc hành trình vĩ đại của nhân loại, không thể thiếu những người như thế. Trong cuộc hành trình tìm kiếm thế giới mới trên nền trời xanh, không thể thiếu Sugata.
Bởi lẽ họ xứng đáng mang hình ảnh biểu trưng của cả một thế hệ lao động trí tuệ đến kiệt sức của loài người. Những gì chúng ta có ngày hôm nay được tạo nên bởi sự hy sinh của cả một thế hệ tài năng đến như thế.
So sánh Sugata một cách chính xác như Zenon, Newton, Leonardo da Vinci hay anh em nhà Wright mang sự khập khiễng nhất định. Bởi một nhân vật hư cấu làm sao có thể so được với những chứng nhân hiện hữu trong dòng chảy lịch sử của nhân loại ? Thế nhưng hãy mở rộng tầm mắt nữa xem, thứ ta cần nhìn thấy ở Sugata không phải là sự thực tế bao nhiêu của anh ta so với những vĩ nhân kia.
Chỉ đơn giản, nhân vật đó mang tinh thần của
Nhân Loại
Tinh thần mong muốn, tìm kiếm và chinh phục những bí ẩn. Từ ngàn xưa đã thế, thì trên màn ảnh rộng cũng chẳng có gì khác biệt cả. Bởi lẽ con người chúng ta, cũng giống như Sugata, rất tham vọng, dù rằng đôi lúc, có những người đã giống Icarus, nhưng điều đó đâu có quan trọng.
Bởi lẽ chắc chắn Icarus đã chết trong hạnh phúc. Người ta thường kể về chàng trai đó, như kẻ ngu muội đã chết một cách tức tưởi, nhưng không một ai nói về trái tim đầy quả cảm dám thực hiện ước mơ và chết vì nó.
Con người chúng ta cũng thế mà thôi, có sai lầm bao nhiêu, thì bù lại, chúng ta lại càng ngày càng tiến gần đến tham vọng được chinh phục mọi thứ, đã ăn sâu vào mỗi người chúng ta, kể từ ngày nhân loại bắt đầu thống trị địa cầu. Và đặc biệt hơn, một nhân vật bước ra từ chính trí tưởng tượng của con người, vẫn đang tiếp tục mang theo tinh thần một cách cháy bỏng, và vẫn đang miệt mài giải thích cho sự tồn tại cho những thứ nằm ngoài sự hiểu biết của con người.
Thế nhưng, có một thứ thậm chí Sugata còn làm tốt hơn, đó là thuyết giảng cho người khác nghe về những bí ẩn của thế giới, bằng những trò đùa vui nhộn, bựa không tả được. Có thể chúng ta sẽ gục lên gục xuống trên giảng đường, nếu kiến thức đấy, được truyền tải bằng cách nhà khoa học chính thống.
Nhưng khi nó bước ra từ Sugata, nó vẫn mang đậm tinh thần ham học hỏi của nhân loại, nhưng đưa theo nốt cả những tràng cười rất sảng khoái.
Đánh dấu