Cẩm nang dịch thuật :cool:
Dịch truyện – mỗi người đến với công việc này vì những lí do riêng : yêu thích, muốn trau dồi vốn tiếng, giết thời gian, kiếm rep, hay chỉ đơn thuần là muốn giúp đỡ các bạn khác khi cũng tìm đến vns… tóm lại, đều xuất phát từ mong muốn của bản thân. Tuy nhiên, muốn là một chuyện, còn làm được lại là chuyện khác. Bạn e ngại khả năng dịch thuật của mình không đủ tốt ? Bạn chưa có nhiều kinh nghiệm trong dịch thuật ? Bạn vẫn băn khoăn chưa hiểu rõ về công việc này ? Bạn sợ không theo kịp tiến độ các nhóm ? Bạn không thể tham gia dịch bộ truyện yêu thích vì không đáp ứng đủ yêu cầu của nhóm dịch ? Hay chỉ đơn giản là bạn chưa đủ hài lòng với những bản dịch của mình và mong muốn nâng cao hơn nữa để có thể dịch bộ truyện mình yêu thích tốt hơn, khiến nó được yêu thích hơn và khiến chính bạn tự hào ?
Ở đây tập hợp những lời khuyên, kinh nghiệm và bí quyết dịch của các translators tài năng và giàu kinh nghiệm của vnsharing. Hãy đọc kĩ và áp dụng thử xem.
Thứ nhất : Thái độ làm việc
Bạn phải xác định được mục đích và khả năng theo đuổi công việc này của mình. Thái độ khi làm việc bao giờ cũng ảnh hưởng đến kết quả của công việc. Vậy điều đầu tiên bạn cần đảm bảo khi dịch truyện chính là một sự nghiêm túc nhất định. Ai cũng có cuộc sống riêng ngoài đời cả, và tất cả đều chỉ dành ra một góc nhỏ nào đó trong cuộc đời mình cho việc dịch thuật này mà thôi, không ai toàn tâm toàn ý cho nó được cả. Do đó, cũng không ai đòi hỏi ở bạn sự hoàn hảo. Mà điều quan trọng, là bạn sẽ cố gắng hết khả năng có thể.
Hãy tìm niềm vui trong công việc này. Đừng coi nó là nặng nề. Đến với dịch truyện, tức là bạn đến với cơ hội trao đổi và kết bạn với các thành viên khác của box Truyện dịch. Hãy năng trao đổi kinh nghiệm, hiểu biết và bí quyết dịch với các thành viên khác, bạn sẽ thấy hứng thú hơn và đồng thời nâng cao được khả năng của bản thân.
Cũng đừng quên mối quan hệ của translator và Pr. Các Pr đều đã làm việc nhiều hơn bạn, giàu kinh nghiệm hơn và hẳn là cũng giỏi hơn. Hãy chú ý nhận xét của Pr, kiểm tra lại các lỗi mà Pr đã sửa cho bạn. Đừng ngại hỏi họ khi không hiểu. Pr chính là người thầy tốt nhất cho translator. Đừng sợ bất kì Pr nào bạn có cảm giác là khó tính hay kiêu ngạo cả, chẳng ai làm lơ hay nổi cáu đâu, nếu bạn hỏi với một thái độ nghiêm túc và tôn trọng họ. Và nhớ đừng nản nếu bản dịch của bạn bị Pr trả lại hoặc sửa chữa quá nhiều, ồ ai chẳng có lúc. Và nếu bạn thấy là Pr sai cũng đừng ngại hỏi lại họ nhé, nhẹ nhàng thôi, để họ thấy bạn có tinh thần hợp tác. Một bản dịch hoàn chỉnh là sự kết hợp của cả trans và pr mà, nếu cả hai cùng lắng nghe ý kiến của nhau và thảo luận những chỗ khó hay bất đồng, nhất định bản dịch cuối cùng sẽ khiến bạn hài lòng !
Chú ý khác nữa : đừng ỷ lại vào Pr. Lỗi sai chính tả, sai ngữ nghĩa, bạn phải tự mình sửa chữa. Công việc của Pr chỉ là check lại bản dịch cho bạn, và sửa hoặc thêm vào những chỗ khó mà bạn không thể làm được. Với ai tỉ mỉ và kiên nhẫn, có thể họ sẽ sửa lại cho bạn nếu những lỗi sai nhỏ không quá nhiều. Nhưng nếu bạn nghĩ rằng dịch sao cũng được và pr sẽ sửa hết, thì bạn đã nhầm. Bởi nếu vậy có khác nào Pr phải đi dịch ? Pr không phải là người chạy theo viết lại các câu dịch cho bạn, hãy nhớ thế !
Trở lại với sự nghiêm túc của công việc, hãy chắc chắn là bản dịch mà bạn giao vào tay Pr (hoặc leader) phải khiến chính bạn hài lòng trước đã, hoặc ít nhất là không thể chỉnh sửa thêm được (theo trình độ hiện thời của bạn). Bởi nếu chính bạn còn thấy công việc của mình tệ, ai có thể hài lòng hay yêu thích nó ? Cũng chú ý hoàn thành đúng tiến độ công việc được giao (hoặc tự nhận). Bởi năng suất làm việc của bạn ảnh hưởng tới cả nhóm mà. Và cũng sẽ thật đáng tiếc nếu một bộ truyện hay lại phải chờ đợi quá lâu, khiến người đọc mệt mỏi và hết hứng thú. Và khi mà bạn không thể tiếp tục công việc được nữa (hoặc phải tạm ngưng), hãy thông báo cho leader sớm nhất có thể, tốt nhất là trước khi bạn ngưng khoảng 1 tuần – 1 tháng, và chú ý hoàn thành hết công việc của mình trước khi ngưng nhé. Nếu không, bạn sẽ gây ảnh hưởng tới kế hoạch làm việc của nhóm và làm mất uy tín của mình với các nhóm dịch đấy.
Thứ hai : Bí quyết dịch thuật
Chà, hãy tin rằng không phải ai cũng có đủ vốn tiếng để hiểu hết tất cả các lời thoại, lời dẫn và chuyển ngữ suôn sẻ về tiếng Việt. Vì thế, đừng ngại tìm tòi, tra cứu hay học hỏi từ những người khác. Ai cũng có lúc bí như nhau thôi, vì thế việc trao đổi này sẽ đem lợi cho cả hai phía. Nào, phòng Hỗ trợ dịch thuật đang sẵn sàng trả lời câu hỏi của bạn đấy.
Khi dịch, hãy chú ý các yêu cầu cơ bản của việc dịch :
- Dịch đúng bối cảnh
- Sử dụng đúng nhân xưng
- Dịch đúng nghĩa
- Dịch đúng ngữ cảnh
- Đúng tính cách nhân vật
- Câu dịch xuôi, gần gũi trong tiếng Việt
- Đủ ngắn gọn để đưa được câu thoại vào bóng thoại.
Chà, nhiều yêu cầu quá ! Chẳng ai mới làm mà thực hiện đủ hết đâu ! Nếu bạn là người mới, hãy cố gắng đảm bảo đúng nghĩa và cách xưng hô. Những điều còn lại, kinh nghiệm sẽ dạy cho bạn cách làm. Và khi đó, hãy tiến hành dịch theo đúng thứ tự của 7 yêu cầu nêu trên nhé
Nào, bắt đầu từ câu dịch thô nhé ! Rồi áp dụng dần từng yêu cầu vào câu dịch đó, biến nó trở nên hay hơn. Tin tôi đi, câu dịch càng đảm bảo được nhiều yêu cầu như trên, sẽ càng hay !
Chà, vậy vấn đề đặt ra ở đây là : thế nào mới là đúng và hay nhất ? Lời khuyên dành cho bạn là hãy đọc qua 1 lượt bộ manga bạn muốn dịch trước khi thực sự bắt tay vào dịch nó. Một lời khuyên quá cũ ? Không bao giờ là thừa ! Việc đọc trước này cho phép bạn hiểu sâu hơn về bộ truyện, nắm được bối cảnh và không khí chung của truyện và mối quan hệ của các nhân vật. Ngôn ngữ dịch cũng thay đổi theo từng thể loại nữa mà. Hãy chú ý nhé ! Và nếu bạn dịch series dài tập (vài trăm chap chẳng hạn ?), bạn lo là không thể đọc hết chừng ấy trước khi dịch ? À, không cần mất công thế đâu, chỉ cần đọc 1-2 vol là đủ để trả lời các câu hỏi cơ bản rồi : Bộ truyện nói về điều gì ? Bối cảnh và không gian ra sao ? Thể loại truyện thế nào ? Không khí chung của truyện ra sao ? Mối quan hệ của các nhân vật ? Tính cách của họ ?
Nào, sau khi đã xong vấn đề quan trọng này, ta bắt đầu dịch thôi ! Hãy nghĩ ra càng nhiều khả năng có thể càng tốt nhé ! Với mỗi câu, bạn có thể dịch ra với những cách nào ? như thế nào ? Và cuối cùng bạn chỉ cần chọn ra câu mà bạn cho là phù hợp nhất và hay nhất trong số đó. Đừng sợ mất thời gian hay phiền nhiễu, bởi khi đã quen rồi, nó sẽ trở thành phản xạ, và thậm chí với kinh nghiệm tích lũy dần theo thời gian, chỉ cần nhìn vào một câu là bạn có thể bật ra ngay câu dịch tốt nhất. Nhưng đừng vội nhé, việc tích lũy này không nhanh đâu, cứ bắt đầu với những bước cơ bản đã.
Hãy chú ý các cấu trúc câu, động từ và thành ngữ. Tra từ điển không đem lại kết quả mấy đâu. Những thứ này đòi hỏi bạn phải học và ghi nhớ kỹ. Nếu có thể, hãy làm 1 ghi nhớ nhỏ, lưu lại những cấu trúc khó, những thành ngữ thông dụng mà bạn gặp trong quá trình dịch.
Đánh dấu